De Europese Centrale Bank (ECB) heeft zijn rentetarieven met een half procentpunt opgevoerd. En zoals het er nu naar uitziet gaat de rente in maart nogmaals met dat percentage omhoog, kondigt de centrale bank alvast aan. Dat is nodig om de inflatie te beteugelen die sinds de uitbraak van de oorlog in Oekraïne hard is opgelopen.

Met hun ingreep herhalen de beleidsmakers in Frankfurt hun rentestap van december. Toen krikte de ECB zijn rentetarieven ook al met een half procentpunt op. Bij de twee rentebesluiten daarvoor kwam er telkens driekwart procentpunt bij.

Het idee achter de renteverhogingen is dat lenen dan duurder wordt. Mensen en bedrijven zullen op den duur dan wat minder geld gaan uitgeven. Zo hoopt de ECB de vraag in de economie af te remmen en ervoor te zorgen dat de prijzen niet meer zo hard omhoog gaan.

Meer renteverhogingen op komst

De aangekondigde rentestap van de ECB werd door deskundigen al verwacht. President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB), die een van de beleidsmakers is bij de ECB, had onlangs ook al heel expliciet gezegd dat de rente nu en in maart met een half procentpunt omhoog zou moeten.

Door het nieuwe rentebesluit komt de zogeheten depositorente, de rente die banken betalen over geld dat ze tijdelijk bij de ECB stallen, weer terug op 2,5 procent. Dat is het hoogste niveau sinds 2008.

Maar ook na de volgende beleidsvergadering in maart is de ECB volgens president Christine Lagarde nog niet klaar met het verhogen van de rente. "We zijn nog niet op de piek, we moeten nog het nodige doen."

De inflatie is weliswaar aan het dalen, maar dat komt grotendeels door de gedaalde energieprijzen, legde Lagarde uit. De hoge prijzen voor warmte en stroom van de afgelopen maanden, filteren namelijk nog steeds door in de inflatie. Bijvoorbeeld door gestegen prijzen voor voedsel. Ook de gestegen lonen, die door werkgevers deels zullen worden doorberekend in de prijzen van hun producten, zullen de komende tijd druk zetten op de inflatie.

De ECB-beleidsbepalers, waar deze keer voor het eerst ook de president van de centrale bank van Kroatië bij hoorde, kijken dan ook scherp naar de kerninflatie. En die daalt volgens de eerste ramingen nog niet, aldus Lagarde. Daarom ziet de ECB dan ook al genoeg aanleiding om de intentie van een nieuwe renteverhoging bij de volgende vergadering in maart aan te kondigen.

"We kijken naar de data die we hebben en nu hebben we genoeg zicht om iets verder naar voren te kijken", legde Lagarde uit. In maart kijken de beleidsbepalers dan weer verder vooruit, zei de Française. "We willen dat ons beleid logisch en eenduidig is." Dat wil Lagarde bereiken door "de rente zover te verhogen dat die de economie voldoende afremt" en door "lang genoeg op dat niveau" te blijven om de inflatie op de middellange termijn naar de 2 procent terug te krijgen.

De ECB-president wil ook dat overheden nog eens goed kijken naar steunmaatregelen vanwege de hoge energieprijzen. Die zijn nu nog vaak te ruim en vanwege de energieprijzen zijn er mogelijkheden om die aan te passen, aldus de centrale bank.

Maar bij alles is er nog veel onduidelijkheid en onzekerheid. De energieprijzen kunnen weer hard stijgen, maar kunnen ook snel dalen. De heropening van de Chinese economie kan zorgen voor meer vraag naar grondstoffen en bijvoorbeeld olie en gas, wat de prijzen onder druk zet. Maar ook kunnen de problemen in de leveringsketen worden opgelost, net als tekorten aan bepaalde materialen, wat weer voor lagere prijzen kan zorgen.

Hypotheekrente

Voor de consument is de hogere rente onder meer te merken bij het afsluiten van een hypotheek. Door de hogere rentetarieven van de ECB kunnen banken als ING en ABN AMRO ook hun spaarrentes langzaam weer verhogen.

De ECB bevestigde donderdag ook een eerder aangekondigd plan om de aankopen van staats- en bedrijfsobligaties te vertragen. De centrale bank kocht al geen extra leningen meer op, maar herinvesteerde het geld wel als ze werden afgelost. Vanaf maart herinvesteert de ECB 15 miljard euro minder en tot eind juni gaat er maandelijks zo'n bedrag minder naar nieuwe obligaties.

LEES OOK: Euro heeft wind in de rug, nu de ECB de rente nog fors wil verhogen